روشهای ارزیابی ادواری موجودی کالای آخر دوره

اولین گام در جهت تعیین ارزش موجودی آخر دوره شمارش فیزیکی آن است که معمولا در پایان سال صورت می پذیرد. به شمارش موجودی انبارها، انبارگردانی می گویند.  به این ترتیب تعداد موجودی کالای آخر دوره تعیین می شود و پس از آن با استفاده از یکی از روشهای زیر ارزیابی می گردد. حسابدارها می توانند با استفاده از انواع روش ارزیابی موجودی کالا در پایان دوره سود خود را تغییر دهند.

روش اولین صادره از اولین وارده (فایفو)

در این روش فرض بر آن است که کالایی که اول خریداری شده زودتر به فروش می رسد و اگر کالایی در انبار باقی مانده از خریدهای آخر دوره می باشد (فرض می کنند که انبار دو در دارد).  این روش معمولا با سیستم گزارش موسساتی که به خرید و فروش مواد غذایی و مواد فاسد شدنی اشتغال دارند هماهنگ است. برای حل این گونه مسائل باید دقت نمود که خریدها به ترتیب تاریخ مرتب شوند.

اگر حسابداری در کشوری که اقتصاد آن شرایط تورمی دارد یعنی قیمتها رو به افزایش است، بخواهد سود شرکت را به صورت ظاهری افزایش دهد از این روش استفاده می کند. چون موجودی کالای آخر دوره بخش از سود موسسه می باشد و آن را در سمت چپ حساب خلاصه سود و زیان نشان می دهند و در این روش موجودی کالای آخر دوره از آخرین خریدهاست و بنابراین قیمت تمام شده آن در شرایط تورمی از قیمت بالاتری برخوردار می باشد.

به عبارت دیگر در این روش فرض بر این است که فروش، از موجودی های اول دوره است و در شرایط تورمی قیمت های اولیه پایین تر بوده بنابراین برمبنای این روش بهای تمام شده کالای فروش رفته نیز پایین تر و سود بیشتر خواهد شد.

 

روش ارزیابی موجودی کالا به روش اولین صادره از آخرین وارده (لایفو)

در این روش فرض بر آن است که انبار یک در دارد و کالاها هم سنگین و پرحجم است، بنابراین کالاهای خرید اول در ته انبار قرار دارند و چون دسترسی به آنها مشکل است از کالاهای جلوی در که در آخر خریداری شده است فروش انجام می شود.

سود محاسبه شده در زمان رکود که قیمت ها کاهش پیدا می کند، با استفاده از روش لایفو بیشتر نشان داده خواهد شد.

 

ارزیابی موجودی کالا با استفاده از روش میانگین

روش میانگین ارزیابی موجودی کالا بر این فرض استوار است که دقیقا مشخص نیست که در زمان فروش از کدام خرید کالا استفاده می شود و ترکیبی از خریدهای اول و خریدهای آخر به صورت نامشخص به فروش می رسد. معمولا موسساتی که گردش بالایی از فروش کالا دارند و کالاها با هم مخلوط می شوند، ازاین روش استفاده می کنند بنابراین موجودی پایان دوره نیز ترکیبی از خریدهای مختلف می باشد. با استفاده از روش میانگین، مبلغ ارزیابی شده بین مبلغ ارزیابی روش فایفو و لایفو قرار می گیرد.

روش میانگین ساده

در این روش جمع قیمت هر واحد از کالاها را (در هربار خرید) که شامل موجودی کالای اول دوره نیز می باشد، بر تعداد دفعات خریدها با در نظر گرفتن موجودی کالای اول دوره به عنوان یک دفعه خرید تقسیم کرده و مبلغ حاصله را در تعداد موجودی کالای پایان دوره ضرب نموده تا مبلغ موجودی کالای پایان دوره به میانگین قیمتها محاسبه شود.

روش میانگین موزون

در این روش جمع کل قیمت تمام شده موجودی اول دوره و خریدها را بر تعداد کل واحدها تقسیم نموده تا قیمت تمام شده میانگین یک واحد محاسبه شود. سپس در مقدار موجودی ضرب می شود.

 

 

منبع: کتاب حسابداری مالی مقدماتی، شهرام روزبهانی

مطلب پیشنهادی

گزارش حسابرسان

گزارش حسابرس محصول نهایی حسابرسی در رابطه با حسابرسی صورت های مالی یک واحد مورد …