شاید این مطالب برایتان مفید باشد
در زمان سنجی منظور اساسی آن است که زمان انجام کار مورد نظر توسط یک کارمند یا کارگر متوسط (از نظر مهارت و سرعت) و در شرایط عادی به دست آید. به این منظور، کارشناس متصدی زمان سنجی، بنا بر تشخیص خود، زمان های حاصله از زمان گیری را برای ملحوظ داشتن درجه مهارت کارمند یا کارگر انجام دهنده کار و همچنین شرایط حاکم در محیط فیزیکی کار اصلاح می کند تا زمان های به دست آمده بتواند به عنوان استاندارد برای کلیه کارکنان، صرفنظر از میزان مهارت آنان مورد استفاده قرار گیرد. به عوامل اصلی که در زمان های به دست آمده از زمان سنجی تاثیر داده می شوند تا زمان متعارف یا متوسط (زمان استاندارد) انجام کار به نحو صحیح به دست آید عوامل متوازن یا تراز کننده می گویند و عبارتند از:
- مهارت و کوشش
عامل اصلی تراز کننده مهارت و کوشش است که خود مشتمل بر چهار عامل فرعی می باشد:
- تبحر (مهارت)
- تلاش (جدیت)
- شرایط فیزیکی محیط کار
- ثبات (مداومت)
مجموع ضرایب فرعی چهارگانه باید به زمان اندازه گیری شده افزوده شود تا “زمان متوسط انجام آن کار با توجه به درجه مهارت و کوشش” به دست آید.
- کارهای شخصی
لازم است برای کارکنان در هر ۸ ساعت کار بین ۰٫۰۲ تا ۰٫۰۵ یعنی ۱۰ تا ۲۴ دقیقه، بسته به صعوبت و شرایط کار، برای انجام کارهای شخصی در نظر گرفته شود. در مورد کارهای سنگین بدنی مخصوصا موقعی که کارگر در شرایط نامساعد از نظر هوا انجام وظیفه می کند، معمولا حداکر این مدت یعنی ۰٫۰۵ اختصاص می یابد.
- رفع خستگی
لازم است در دو نوبت، قبل از ظهر و بعد از ظهر، هربار بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه وقت برای استراحت کارکنان و رفع خستگی آنان در نظر گرفته شود و به آنها فرصت استراحت مجاز داده شود. به این زمان، فرجه استراحت می گویند.
- تاخیر
اشکالاتی نظیر فقدان یا آماده نبودن وسایل و لوازم کار و مواد اولیه یا خرابی ماشین باعث وقفه ها و تاخیرهایی در انجام کار می شود که خارج از اختیار کارمند یا کارگر است و تحت عنوان پیشامدهای احتمالی مطرح و شناخته می شود. برای ملحوظ داشتن این تاخیرها لازم است کارشناس با تشخیص خود ضریبی تعیین کند. میزان ضریب تاخیر برای یک کارمند یا کارگر را می توان از طریق نمونه برداری از کار و یا زمان سنجی به طور روزانه در یک دوره زمانی معین به دست آورد.
سه عامل تراز کننده نیازهای شخصی، رفع خستگی و تاخیر را معمولا با هم جمع می کنند و به صورت ضریب یا درصدی نشان می دهند که به آن اضافه زمان مجاز گفته می شود و باید به زمان مبنا (زمان متوسط انجام آن کار با توجه به درجه مهارت و کوشش) اضافه شود تا زمان استاندارد به دست آید.
منبع: کتاب مدیریت تولید، بابک کاظمی
